Iradokizunak

Iradokizun nagusiak

Bilaketaren emaitza guztiak ikusi

Ez daude emaitzak bilaketa honetarako

Cookieak

Cookie teknikoak, pertsonalizaziokoak, analitikoak eta publizitatekoak erabiltzen ditugu, propioak eta hirugarrenenak, gure webgunearen erabilera aztertzeko eta zure nabigazioa eta publizitatea zure lehentasunetara egokitzeko, zure nabigazio-ohituretatik abiatuta egindako profil batean oinarrituta (adibidez, bisitatutako webguneak). Cookieak noiznahi kontsultatu eta konfiguratu ditzakezu; horretarako, sartu gure Cookie Politikan.

Miren Barrutia, IMQ-AMSAko espezialista: “Minbizia duenari ez zaio aholkurik eman behar, ezta “gora bihotza!” esan ere, baizik eta behar duenerako bere ondoan egon"

31.01.2018

Miren Barrutia, IMQ-AMSAko espezialista: “Minbizia duenari ez zaio aholkurik eman behar, ezta “gora bihotza!” esan ere,  baizik eta behar duenerako bere ondoan egon

Minbizia diagnostikatu izanak inpaktu emozional itzela eragiten du gaixoarengan eta horren inguruko pertsonengan; hainbat sentimendu azaltzen dira bizia galtzearen beldurraren aurrean, hala  nola, tristura, izua eta ziurgabetasuna. Emozio-ezinegoneko testuinguru horretan, hortaz, paziente askok osasun mentaleko aholkularitza profesionala behar izaten dute galdera mordoari erantzuteko eta gaixotasuna ahalik eta hoberen pairatzeko. Senide eta adiskideen zainketa eta laguntza ere behar izango dute, baina horiek askotan ez dakite nola jorratu harremanak gaixoarekin laguntzarik onena ematearren.

Urtero 13.500 minbizi kasu inguru detektatzen dira Euskadin, Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailaren azken datuen arabera; gaixotasunaren intzidentzia handiagoa da gizonengan emakumeengan baino, eta adinaren arabera areagotzen da, 65 urtetik gora, gizonen nahiz emakumeen artean.

Otsailaren 4a Minbiziaren Munduko Eguna dela eta, minbiziaren tratamendu psikologikoko IMQ-AMSAko espezialista Miren Barrutiak, minbiziak jotakoen pertsona hurbilek lagun maitearekiko harremana nola kudeatu behar duten jakiteko galdera ohikoenei erantzuten die.

IMQ-AMSAko psikologoak azaldu duenez, minbiziari alderdi psikologikotik ekiteko oso garrantzitsua da familien eta lagunen zeregina. IMQ-AMSAko adituaren iritziz, “kontuan hartu beharreko lehen aldea da pertsona bakoitza desberdina dela eta minbizia dutenek ez dutela modu berdinean erantzungo, zeren eta alderdi asko aintzat hartu behar baita: nolakoa den pertsona, zein unetan edo egoeratan dagoen eta horrekiko gainerakook dugun hurkotasun-maila edo harremana”.

Bigarren gomendio gisa, Miren Barrutiak hauxe azpimarratu du: “jabetu behar gara minbizia dutenekin harremanak izango ditugunok, askotan gure beldurretatik mintzatzen garela: gaixotasuna hurbil izatearen beldurra, guri gauza bera pasatzearen beldurra, gaixoa ongi sentiarazteko zer esan ez jakitearen beldurra … Eta egoera horrek komunikazioa eragotzi egiten du”.

Ez da aldatu behar

Horiek horrela, IMQ-AMSAko adituaren aburuz, “minbizia dutenei mintzatzeko modua ez da aldatu behar eta planak egiteko –lagun artean elkartzea, familiartean bazkaltzea…– aintzat hartzen jarraitu behar da. Beraiek jarriko dituzte mugak. Beraiek esango dute noiz arte eta noraino iritsi nahi duten”. “Pazienteak aurrea hartu behar du, berak markatuko ditu denborak eta esango digu zer eta noiz behar duen”, adierazi du.

“Minbizia duten pertsona bati mintzatzean, lasai egongo gara eta ez gara saiatuko elkarrizketa baten tarte guztiak betetzen, hots, edozer esaten. Isilune horiek izaten jakin behar da,pertsona horri denbora emateko, kontaktu bisuala izateko eta garena izaten jarraitzeko; logikoa denez, pertsona hori bizi izaten ari den egora kontuan hartuta”, aholkatu du IMQ-AMSAko psikologoak.

Halaber, Miren Barrutiak hauxe adierazi du: “beldurretik mintzatzen garenean edo interesa nola agertu ez dakigunean, aholkuak emateko edo zernahitarako esaldiak erabiltzeko joera izaten dugu, eta ekintza biak ez dira lagungarri izaten.Izan ere, aholkuak ematea ez da gomendatzeko modukoa, ez badira eskatzen, antzeko esperientzia izan bada ere. Esaerek, esaterako, “ez zaitez kezkatu”, “dena ongi irtengo da”, “ulertzen zaitut”, “badakit zer pasatzen ari zaren” edo “gora bihotza!”, ez dute laguntzen. Minbiziak daukanak bakarrik daki zer sentitzen ari den”.

Animoa ez, indarra baizik

“Paziente batzuek “animo” hitza zein hutsal gertatzen zaien jakinarazi didate kontsultategian. Duela gutxi, paziente batek esan zidan ez zuela animorik behar, indarra baizik. Pazienteen sentipena da lagunek eta ezagunek hitz horren atzean ezkutatu egiten garela, elkarrizketa azkar buka dadin edo elkarrizketaren kutsua baikorra izan dadin, berri txarrik ez entzuteko edo enbarazu egiten duten negarrak ager ez daitezen, horien aurrean ez dakigulako nola jokatu”, azpimarratu du.

Testuinguru horretan, IMQ-AMSAko psikoonkologoak, “paziente guztiei modu berean eboluzionatzen laguntzen dien esaldi magikorik ez dago” adierazi du, baina uste du egokia dela “zintzotasunez mintzatzea, ez dakigula zer esan edo kostatzen zaigula zuzenean azaltzea. Hobe da nola lagundu jakin nahi genukeela adieraztea. “Hemen nago, zure eskura, zure ondoan”, esatean datza giltza, pazientea nahi duenean hitz egin, barre egin edo negar egin dezakeela. Planak jakinarazi behar dizkiegu, gure buruak mandatuak egiteko eskaini behar ditugu”.

Ekiteari ekin

Minbizia prozesu izugarria da, aldaketa ugari dakar berekin eta horietara pixkanaka eta ahaleginez moldatu beharra dago; zaila da argi jakitea pertsona bakoitzaren bizitzari zerk egingo dion hobe. “Askotan, ez dakite benetan zer nahi duten. Batzuetan, kontua ez da hitz egokia esatea, hitzok ekintza bihurtzea baino.”

Amaitzeko, IMQ-AMSAko psikologoak ideia hau nabarmendu du: gehienetan, on beharrez, beste kasu batzuk aipatzeko joera izaten dugu. Enpatia erakusteko,auzokoaz, lagun baten amaz edo beste kasu batzuez mintzatzeko joera izaten dugu, uste dugulako pertsona hori hobeto sentituko dela, baina kontrako ondorioa izan dezake ekintza horrek”.