IMQ-k bat egingo du martxoaren 8arekin erakunde barruan eta kanpoan kontzientziatzeko berariazko ekintzen eskutik

07.03.2023

Martxoaren 8a dela aprobetxatuta, emakumeei gehien eragiten dieten osasun-arazoetan eta arlo horretan generoen artean dauden ezberdintasunetan jarri nahi izan du arreta IMQ-k, azpimarratu baitu, gizonen bizi-itxaropena emakumeena baino laburragoa bada ere, emakumeen bizitzaren kalitatea gero eta kaskarragoa dela, eta emakumeek jotzen dutela maizago osasun-sistemetara hainbat gaitzek jota.

Estatistikako Institutu Nazionalaren (INE) azken datuen arabera, Espainiako emakumeen bizi-itxaropena 85,1 urtekoa da (86,4 urtekoa, Euskadin) eta gizonena, aldiz, 79,6 urtekoa (80,84 urtekoa, Euskadin), baina emakumeek beren osasunaz duten pertzepzioa gizonena baino txarragoa da. Izan ere, emakumeen % 54k uste du “ona edo osoa ona” dela, eta gizonen % 63k. Gizonek, bizi-itxaropeneko urteen % 83,3 osasun onean bizi dituzte, eta emakumeen % 77,9k, berriz.

Emakumeek, oro har, ordain txikiagoko lanak, gutxi baloratuak eta lanaldi bikoitz eta hirukoizdunak egiteak eta mendekotasuna dutenen (umeak, adinekoak, gaixoak desgaitasunak dituztenak) zaintzaile nagusiak –formalak eta informalak– izateak, eragin txarra du emakumeen osasunean, eta, ondorioz, depresio gehiago diagnostikatzen zaizkie eta psikofarmakoen kontsumitzaile handiak dira gaur egun.

Bestetik, gaitz kronikoak bestelako moduetan agertzen dira batzuen eta besteen artean, ondoez nagusiak bizpahiru aldiz maizago agertzen baitira emakumeengan: artrosia eta arazo erreumatikoak, odol-zirkulazio kaskarra, buruko minak, migrainak, fibromialgiak eta depresioa, gaixotasun kardiobaskularrak, minbizia eta osteoporosia; baita anorexia nerbiosoa ere, batez ere emakumeei eta neskatoei eragiten diena, gero eta adin gazteagoetan eta proportzio handiagoan (% 10).

Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) “Emakumeak eta osasuna. Gaurko datuak, biharko agenda” txostenean, ondorio batzuk bildu dira, eta horiek agerian jarri dute mundu guztiko gizarteek emakumeei huts egiten jarraitzen dietela bizitzaren une garrantzitsuetan, batez ere, nerabezaroan eta zahartzaroan. OMEren datuen arabera, egunero, 830 emakume inguru hiltzen dira haurduntzarekin eta erditzearekin zerikusia duten eta prebenitu daitezkeen kausengatik, eta gehienak GIBak kutsatuta.

Emakumeen aurkako indarkeria ere oso hedatuta dago. Munduko azken balioespenen arabera, emakumeen % 35 izan da noizbait bikotekidearen indarkeriaren biktima edo bikotetik kanpoko sexu-indarkeriaren biktima. Abusu fisiko edo sexualen biktima diren emakumeek dituzte osasun mentaleko arazoen, nahi gabeko haurduntzen, eragindako abortuen eta berezko abortuen tasarik altuenak. Bikotekidearen indarkeria pairatzen duten emakumeek depresioa izateko probabilitate bikoitza, alkoholaren kontsumoarekin loturiko nahasmenduak izateko probabilitate bikoitza eta GIBa edo sexu-transmisiozko bestelako infekzioak harrapatzeko 1,5 aldi gehiago dituzte. Emakume horien % 42k abusu horiek eragindako traumatismoak izan dituzte gainera. Halaber, gatazka askotan, sexu-indarkeria gerra-taktika bezala erabili ohi da.

Gizonen eta emakumeen osasun-premiak desberdinak direnez, gizartearen erantzuna osasun-politikak ezartzea eta zerbitzuak eskaintzea ohi da, baina politikak eta zerbitzuak itxuraz gizonei eta emakumeei berdintasunean eskaintzen bazaizkie ere, batzuek eta besteek ez dituzte berdin erabiltzen.

IMQn, errealitate horretaz jabetuta, besteak beste, patologiak goiz detektatzeko aldizka ohiko kontrolak egin behar direla eta bizi-aztura osasungarriak izatea emakumeen bizi-kalitatea hobetzeko ezinbestekoa dela jakinda, duela denbora asko, berariazko prebentzio-osasun programak martxan jarri ziren, eta emakumeei, adinaren arabera, aldizkako kontrol batzuk gomendatzen zizkieten, bizitza osasungarriagoa lortzeko, eta gomendio horien osagarri, herritarrentzako Osasun Kanala blogean eduki orokorrak zabaltzen dituzte.

IMQ-k, halaber, berdintasunaren aldeko apustua agerian jarri nahi izan du, eta martxoaren 8an hainbat ekimen abiarazi ditu, erakunde barruan nahiz kanpoan. Barruan, esaterako, langileak sentikortzeko ekintzak antolatu ditu, hala  nola lan-arloan berdintasuna sustatzeko ikastaroak, hizkuntzaren erabilera ez-sexistaz eta emakumeen ahalduntzeaz, eta konpainiaren berdintasun-planak ezagutarazi ditu eta emakume zuzendarien iritzia jakinarazi du hainbat gairi buruz: sektoreko emakumeen egoerari buruz, emakumeek lan-eremuan egiten duten ekarpenari buruz eta martxoaren 8ari buruz.

Bestetik, IMQ Prebentzioak infografia bat egin du egun hori dela eta, eta lankide dituen enpresen artean banatu du, kontzientziazio moduan.

Era berean, IMQ Igurco talde soziosanitarioak, aurreko kanpainekin bat etorriz –esaterako, 2022ko ‘Bidea urratzen duten emakumeak’–, urte honetarako ‘Oztopoak apurtzen dituzten begiradak’ jarduera antolatu du. Horretan, adinekoek, senideek eta profesionalek parte hartzen dute, eta, hainbat zentrotan, emakumeak omentzea eta gizartea sentsibilizatzea du helburu, betaurreko moreen eta materialen bidez.

Erakundetik kanpo, martxoaren 8an, IMQ-k sare sozialetan gai horri buruzko edukia argitaratuko du, emakumeek medikuntzara egindako ekarpenaren balioa nabarmentzeko, eta emakumeen  maila guztietako egoera zabaltzeko. Era berean, taldeko langileen sinadura digital korporatiboa aldatu du, “berdintasunerantz etenaldirik gabe” lelopeko gif baten bidez, emakumeen aldeko erabakiak hartzeak duen garrantzia aldarrikatzeko.

IMQ-k, halaber, berdintasun-kopuru aipagarriak ditu: konpainiako presidentea emakumea da, plantillako langileen % 77 emakumeak dira, administrazio-batzordeetako kideen % 29 emakumeak dira, Taldearen zuzendaritza-batzordeetako kideen % 33 emakumeak dira eta aseguratzailearen zuzendaritza-batzordeetan, %  42, eta erdi-mailako kargudunen % 60 emakumeak dira. Zifra horiek guztiak, sektorearenak eta ekonomia osoarenak baino altuagoak.